"Mệt Thì Nghỉ"

Khi chạy đường dài trên đường mòn trên địa hình núi (trail), khác với Marathon hay ngắn hơn ở đường bằng (road). Khác không chỉ mặt đường, độ dốc, mà thời gian. Chắc ai cũng biết.

Chạy chậm Marathon road khoảng 6 giờ, nhưng trên núi, chạy trail 42 km nếu chậm cũng trên 10 giờ. Chạy dài hơn như 70 km, 100 km hay 160 km thì tính bằng ... ngày chạy.

Có người hỏi: "Chạy cả trăm km có nghỉ hay ngủ không?" Tôi hay đùa: "Nghỉ thì bao giờ về đến đích? Mà nói không mê tín chứ, chạy hay di chuyển sẽ nhanh hơn ngồi nghỉ." Thực tế, tôi đã chứng kiến vài người chạy 100 km VMM Sapa 2020 ngủ giữa đường chạy thật. Họ ngủ rồi dậy chạy tiếp về đích tốt luôn!

Vấn đề nghỉ khi chạy sẽ tuỳ thể trạng, kinh nghiệm và ý chí của mỗi người. Chạy dài trên chục giờ thì cứ trung bình 8-12 km có trạm tiếp nước (CP), khoảng 1,5 - 2,5 giờ chạy. Do đó, mỗi người thường tự mang nước đủ quãng đường theo và ít đồ ăn cũng như bù khoáng chất, muối (khoảng 1,5-2 kg). Việc sử dụng đồ uống và nghỉ như nào rất khác nhau. Một đàn anh nói: "mỗi trạm, hãy nghĩ mình cần gì ở đó, đừng nguỵ biện ngồi nghỉ..." đúng vậy, 7 trạm, mỗi trạm vào 10 phút là mất 1 giờ 10 phút luôn! Thế nên chưa cần thì đi ngay, cần điền nước, ăn chuối hay uống thì 1-3 phút. Xịt chân 5 phút thôi nhé.

Có người nói: "chạy mệt thì nghỉ." Nghe dễ quá, vì "mệt" là thứ liên quan sức khoẻ chỉ 60-70%, phần còn lại là cảm giác, nói hay ho hơn là ý chí. Nếu "mệt thì nghỉ" thì sẽ tự kỷ ám thị, nghỉ suốt, khó có chiến binh Marathon mà ta xài tên cho loại chạy này khi anh ta mang sứ mệnh đưa tin khẩn cấp. Hay kiểu Tào Tháo nói "rừng mơ trước mặt đó" để tăng ý chí.

Ở con dốc dài, ta có thể nghỉ khi mệt, nhưng lên đỉnh dốc thì sao? Nhiều người sẽ:

- Nghỉ lại sức rồi đổ dốc: Họ nói "leo mệt, cần nghỉ uống nước, nạp gell và giảm nhịp tim..."

- không nghỉ, đi luôn: Họ nói "Lên đến đỉnh là hết gắt rồi, nghỉ làm gì nữa? Chạy xuống luôn cũng như nghỉ rồi, nước uống đâu cần nghỉ?

Hai loại trên tôi đều đã thực hiện, quả thật leo lên đỉnh dốc mà nghỉ, người ỳ ra muốn nghỉ lâu thêm. Chạy luôn thì hay hơn. Tuy nhiên các bạn thì sao?

Cơn khát, người ta nói, duy trì uống không nên để khát nhưng không nên uống quá nhiều. Biết vậy, vụ Mộc châu VTM21, không chỉ tôi mà nhiều người cùng chạy tôi gặp ở CP5, đã tu một mạch 3 chai nước (1 lít nước)! Cơ thể bị con khát lấn át lý trí. Khi nạp 1 lít nước, tim bị tải tăng đột ngột, các thớ cơ bị thư giãn, thực tế không chạy nổi. Phải đi bộ rất lâu sau mới chạy tiếp được. Các bạn thấy nên như nào?

Trước giải chạy, nhiều người lên trước 1 ngày, nghỉ ngơi. Nhưng nhiều người ăn nhậu, lên rất sát giờ. Việc rượu bia, ai cũng biết không tốt, nhưng tôi mới đọc thấy một ý, nó lợi tiểu, giúp bạn đi giải khá nhiều. Nghĩa là bạn đang giảm nước trong người. Khi vào chạy, bạn khát rất nhanh. Không kể các tác động khác của cồn. Và lên muộn thiếu ngủ sẽ không nên.

Tôi nhận thấy, càng nghỉ càng về muộn! Không phải vì thời gian mất khi nghỉ, mà vì nghỉ cơ bị chùng cần khởi động làm nóng lại, chạy chậm hơn và nhu cầu nghỉ tiếp cao hơn, nguỵ biện lôi nước ra nhấm nháp nhiều hơn.

Tóm lại là cần học cách nghỉ đúng, và cố mà chạy nhanh còn về, la cà lâu la lắm. Vậy các bạn khi chạy thì nghỉ ngơi thế nào? Hãy chia sẻ?

Runner: Nhật Hà Đăng